10 kleine jobcrafting tips van op onze werkvloer
Op het slotevent van het lerend netwerk Loopbaansporen kreeg ik de kans om over jobcrafting te spreken. Ik koos er voor om 10 zaken te bespreken die ik op onze werkvloer probeer toe te passen. Ik lijst ze hieronder op. Het werd een fijne discussie met mijn publiek. Ik ging hoe dan ook een samenvatting maken voor het project, dus waarom ze ook niet direct delen met jullie.
Communiceer
Als je iets wil zien gebeuren, communiceer je er best over. Dat is ook zo bij jobcrafting. Uiteraard probeer ik de Engelse term "jobcrafting" achterwege te laten en heb ik het eerder over "het veranderen van je eigen job" en "je eigen job in handen nemen". Iedereen is een stukje eigenaar van zijn job. Door communicatie hierover zet je mensen aan het denken over welke kleine verandering zij willen aanbrengen in hun job.
Geef duidelijke doelstellingen maar laat de medewerkers beslissen hoe ze de doelstellingen bereiken.
Ik probeer er voor te zorgen dat doelstellingen "smart" zijn. De weg naar het uiteindelijke doel is bezaaid met mogelijkheden die je kan nemen of niet. Je kan kiezen hoe je het aanpakt. Als wij bijvoorbeeld aan de hand van Ziko het welbevinden van onze kinderen meten en een doelstelling op team- of organisatieniveau zetten kunnen medewerkers zelf aan de slag en kiezen hoe ze de bijgestuurde doelstelling willen verwezenlijken. Ze kunnen bijvoorbeeld op zoek gaan in literatuur of tijdschriften naar hulpmiddelen. Ze kunnen even goed aan de slag met een collega of steun vragen bij een coach of leidinggevende. Ze krijgen de ruimte om te experimenteren. Ze kunnen de weg die ze willen volgen bespreken op hun teamvergadering.
Laat mensen hun moeilijkheden bespreken
"Frustratie is de moeder van alle innovatie" zei James Dyson, de man van de gelijknamige stofzuigers. En dat geldt net zo goed op de werkvloer in de kinderopvang of op een andere werkvloer. Bij ons krijgen medewerkers de kans om hun moeilijkheden te bespreken op teamvergaderingen, individuele gesprekken en personeelsvergaderingen. Veel mensen zijn bereid om onmiddellijk met hun probleem aan de slag te gaan maar een klankbord en de inbreng van (ervaren) teamleden kan ook helpen.
Geef vrijheid
Zowel mijn stafleden als kinderbegeleid(st)ers krijgen vrijheid. We hebben samen een kader gecreëerd van visie op verschillende processen en dit verankerd in een kwaliteitshandboek. Binnen dit kader kunnen ze heel wat keuzes maken. Op het slotevent kreeg ik nog twee belangrijke waarden te horen die hier bij aansluiten: verantwoordelijkheid en vertrouwen.
Werk reflectie in de hand en probeer Lean-principes te installeren
Reflectie in de hand werken betekent bewust eens stil staan. Dit is niet evident in een wereld waarin je eigenlijk altijd iets kan doen. Stel je maar voor 2 kinderbegeleid(st)ers voor 16 kinderen voor 0 tot 3 jaar. Daar is altijd wel iets voor te doen. Het is niet eenvoudig om eens stil te staan, te observeren en niets te doen. Toch staan onze begeleidsters dankzij een aantal methodieken stil bij hun werking en zoeken ze verbeterpunten. Ik probeer de principes van het Lean-management meer en meer te laten doordringen in deze reflectieprocessen zodat we een win-win kunnen organiseren voor organisatie en werknemer. Door bepaalde taken efficiënter te gaan afwerken ontstaat er meer ruimte en tijd voor het werk dat je graag doet.
"In the difficulty lies the opportunity"
Ooit hoorde ik deze uitspraak van een wijze volleybalcoach maar eigenlijk kan je dit ook perfect toepassen in elke andere werkcontext. Ik herinner met dat er een belangrijke speler gekwetst uitviel. Ons team ging met een beperking naar een volgende een belangrijke wedstrijd. Toch werden we gewezen op de opportuniteiten die dit met zich meebracht. Andere spelers namen andere rollen op. De gekwetste speler nam een coachende rol op. Perfect toepasbaar in andere situaties.
Maak rollen bespreekbaar op teamniveau
Zelf maak ik deel uit van een team waar elke week nieuwe taken en nieuwe rollen worden opgenomen. We schrijven de afspraken concreet neer in een verslag. De werklast kan groot zijn, maar het verdelen en bespreekbaar maken op teamniveau maken het draagbaar. Zelf heb ik bijvoorbeeld enkele jaren de rol van bouwheer opgenomen. Nu kan ik die langzaam weer afgeven en een andere nood gaan invullen.
Lead by example
Ook op dit vlak dien je als leidinggevende een voorbeeldfunctie op te nemen. Door te lezen, te reflecteren, te onderzoeken en te experimenteren probeer ik mijn job voortdurend efficiënter maar ook uitdagender te maken. Er zijn taken waar ik vroeger tegen op zag die ik nu naar mijn hand gezet heb. Ik heb de kans om projecten door te geven en mensen te laten inspringen. Ik geef kansen aan studenten en kan hen opdrachten delegeren. Mijn job is voortdurend in beweging.
Maak taken expliciet
Als je eens de to do-lijst van jouw organisatie opschrijft kom je wellicht aan een ellenlange lijst. Er zijn ontelbaar veel kleine en grote taken. Er al eens aan gedacht om deze takenlijst expliciet te maken naar jouw medewerkers toe? Er zijn misschien wel mensen die het talent hebben om deze taken ook daadwerkelijk te doen. Als je de taken niet bekend maakt kan je ook niet verwachten dat ze gebeuren.
Probeer jobcrafting ook in je ruimte te faciliteren
In ons kinderdagverblijf hebben we verschillende ruimtes gecreëerd waar mensen met hun talent terecht kunnen. Zo hebben we 2 ateliers waarin medewerkers hun eigen talent kunnen inzetten om met kinderen aan de slag te gaan. Ze kunnen de muzikale toer op of ze kunnen een creatieve activiteit ondernemen. Willen ze een bewegingsactiviteit organiseren of buiten in de natuur aan de slag... ze zien zelf ongetwijfeld nog meer mogelijkheden. Door hen deze faciliteiten te bieden, kunnen ze elke dag hun job wat meer in handen nemen.